VEERTIGDAGENTIJD 2024 Samen - zinvol - zoekend

Wat is vasten/veertigdagentijd?

Hé jij, doe je mee? Doe je mee aan deze tijd: de 40-dagentijd.

Voor christenen is de 40-dagentijd een heel speciale tijd, zij maken hun hart klaar om een paasmens te worden. Zij staan even stil, denken na en bidden rond vragen zoals:

  • Wat heb je nu echt nodig om te leven?
  • Wat maakt nu echt gelukkig?
  • Hoe kunnen wij meewerken aan een wereld waar het goed is voor iedereen?

Misschien denk je soms ook, wat kan ik als kind daar nu aan doen? Wat kan ik alleen als kind doen om de wereld beter te maken?

Wel inderdaad, in je eentje kun je de wereld niet redden. Maar je kan wel een influencer zijn die anderen aansteekt.

Als jij goed bent in het sorteren van afval, zullen je ouders en je school wellicht ook je voorbeeld volgen.

Als jullie als leerlingen vrienden worden met kinderen uit verre landen, als jij niet meedoet met pesterijen en uitlegt waarom niet, kan het zijn dat je medeleerlingen de vreemde ook anders of misschien als vriend gaat zien.

'Ook al lijkt het niet zoveel, elke daad van liefde maakt een verschil.'

Onze wereld heeft nood aan mensen, groot en klein die een verschil maken, die laten zien dat het anders, beter kan voor iedereen. Dat is de oproep die wij die 40-dagentijd krijgen.

De Veertigdagentijd duurt van Aswoensdag tot Pasen.
Maar als je goed telt zijn dat 46 dagen.
Waarom spreken we dan over Veertigdagentijd?
Dit komt, omdat de 6 zondagen die in deze periode vallen, niet als vastendag gerekend worden en daarom niet meegeteld worden. 

Het Paasfeest is het grootste feest van het Kerkelijk jaar.
Wij vieren met Pasen dat Jezus niet dood is maar leeft. Hij is opgestaan en leeft nog steeds in al die mensen die willen leven zoals Hij.
Hij heeft als het ware de dood overwonnen.
De Verrijzenis staat centraal in ons christelijke geloof. Ook wij kunnen elke dag verrijzen, opstaan en beginnen aan een 'nieuw'  en zinvoller leven. Het Paasfeest wordt daarom altijd gevierd in de lente. Deze periode van het jaar staat synoniem voor 'nieuw leven'.
De periode hieraan voorafgaande wordt de Veertigdagentijd genoemd. 

Kijktafel bij de vasten

  • Zand = woestijntijd (kiezen voor een zinvoller leven, dichter bij je kern komen)
  • Weg met steentjes = op weg naar Pasen
  • Kaarsje = tijd voor stilte en gebed (STILTE)
  • Lentetakken = uitkijken naar Pasen
  • Glaasje water (of kruikje) = soberheid (SOBER)
  • Playmobilmannetjes = verbondenheid met anderen (SAMEN)
  • Vasten handensymbool 2024

Aswoensdag - 14 februari 2024

Met Aswoensdag begint de Veertigdagentijd, de voorbereidingstijd op Pasen.
Aswoensdag is de eerste dag van de vasten.
Het is een dag van ingetogenheid na drie dagen carnavalsfeest.
Sommige christenen gaan op Aswoensdag naar de kerk.
De priester tekent dan een askruisje op hun voorhoofd.
Hij zegt: "Gedenk dat je van stof bent en tot stof zult wederkeren."
Dat betekent dat je als mens niet oneindig lang leeft.
Je moet rekening houden met je eigen vergankelijkheid. 

https://www.freepik.com/free-vector/hand-drawn-ash-wednesday-illustration_12064255.htm

In het boek 'Waar woont God en 100 andere geloofsvragen' dat in 2004 uitgegeven werd door Uitgeverij Averbode lezen we:
"Aswoensdag is de woensdag na Vastenavond en duidt het begin aan van de veertigdagentijd. Tot en met de dag ervoor wordt er nog voluit carnaval gevierd, maar vanaf dan begint de voorbereiding op Pasen. Alle gelovigen worden uitgenodigd om zich te bekeren en hun hart klaar te maken voor Jezus' verrijzenis.
Als teken daarvan maakt de priester een kruisje met as op het voorhoofd van ieder die dat wil. Enerzijds is het een teken dat wij allemaal sterfelijk zijn. De priester herinnert ons daar dan ook aan als hij zegt: 'Gedenk, o mens, dat je van stof bent en tot stof zult weerkeren.' Anderzijds is het ook een oproep om anders te gaan leven, meer volgens het Evangelie. Daarom zegt de priester soms ook: 'Bekeer je en geloof in het Evangelie.'.

Het askruisje wordt gemaakt met de as van de verbrande palmtakjes van het jaar voordien. Toen dienden ze om Jezus te eren en te loven bij zijn intrede in Jeruzalem. Intussen blijft van dat enthousiasme vaak maar weinig meer over. Het askruisje nodigt dan op zoek te gaan naar het vuur onder de as en naar de vreugde van het Evangelie, die vaak verstopt zit onder de zorgen van alledag. Als je met die ingesteldheid begint aan de veertigdagentijd, kan het maar moeilijk fout lopen. Goed begonnen is immers half gewonnen!"

Vanaf Aswoensdag bereiden we ons dus veertig dagen lang voor op het feest van Pasen.
Maar daarvoor mogen we nog een keer lekker gek doen. Inderdaad, met Carnaval!
Carnaval werd al gevierd voor het christendom ontstond.
Traditioneel duurt carnaval van zondag tot en met dinsdagavond.
Er wordt gefeest, gegeten en gedronken.
Kinderen en volwassenen verkleden zich en maken plezier.
In sommige dorpen of steden zijn er optochten en stoeten.
Op dinsdag om middernacht begint de Veertigdagentijd.
Dat is een tijd van inkeer en vasten.  

<a href='https://www.freepik.com/vectors/party'>Party vector created by macrovector - www.freepik.com</a>

Les 4: Vasten is stilte - sober - samen (solidariteit)

Tot stilte komen: Stilteritueel

Weet je het nog? De kracht van verbinden?

Vandaag vieren we hier samen. Voordat we gaan vieren maken we het stil.

Waarom maken we het stil?

In de stilte kunnen we verbonden zijn zonder elkaar aan te raken, maar wel te raken.

Nu hoor ik je denken. Hoe kan dat?

Wel, door samen hetzelfde te doen op hetzelfde moment, op dezelfde of een andere plaats, kan je verbonden zijn met elkaar.

We doen het samen in stilte, het kan misschien een beetje onwennig aanvoelen. Probeer het maar samen met ons. 

  • Zorg dat je stevig staat; spreid je benen een beetje.
    Met je wortels sta je stevig in de grond.
    Je bent verbonden met de aarde, de grond.
    De aarde waarin je staat deel je met de anderen. Zo geeft je iedere dag nieuw leven
  • Spreid je armen, leg je hand op de schouder van de leerling die naast je staat.
    Samen staan we sterk. Schouder aan schouder.
  • Steek je armen in de lucht. Reik naar de zon.
    Ze geeft je warmte, doet je groeien, ze geeft je iedere dag het nodige om te groeien.
  • Maak met je handen de beweging van vallende druppels.                                                                    Laat de regen vallen op de grond. Ze geeft je iedere dag het nodige om te groeien.
  • Breng je handen zachtjes voor je ogen.                                                                                                      Maak het stil in jezelf. Zet je oren, ogen en hart open en vier met ons mee.
  • Leg je hand terug op de schouder van degene die naast je staat.                                                        Zo, nu ben je klaar om met anderen te delen. Samen zij aan zij, schouder aan schouder.

Bijbelverhaal: Jezus in de woestijn

Jesus in the Desert

Filmpje: A video of Jesus in the Wilderness

Zet je oren en je hart open en luister naar het Bijbelverhaal van Jezus in de woestijn.

Jezus ging de woestijn in. Het was er heel stil, zodat Jezus goed na kon denken over wat hij wilde. Wat was Zijn weg in het leven? Wat zou Hij gaan doen? Was Hij wel sterk genoeg van binnen? Zou Hij het alleen doen, of samen met andere mensen? Wat wilde God van hem? Er waren heel veel vragen in Zijn hoofd.

Veertig dagen bleef Jezus in de woestijn. Hij at en dronk niets ; Hij was alleen met zichzelf. Soms voelde Hij heel duidelijk wat God van Hem wilde, maar op andere momenten hoorde Hij er iets tegenin gaan. Alsof er een duiveltje op Zijn schouder zat, dat Hem van de weg af wilde brengen.

Toen de veertig dagen voorbij waren werd het stil bij Jezus van binnen. Nu wist Jezus dat Hij sterk en wijs genoeg was. Hij wist wat Hij wilde. Hij wilde alle mensen vertellen over het Rijk van God. De wereld moest goed en mooi worden voor iedereen. Hij zou er gewoon aan beginnen en wie weet gingen er steeds meer mensen meedoen.

Eerst keek Jezus eens goed rond wie Hem zou kunnen helpen. ….

We kijken nu naar een ander filmpje over het verhaal 'Jezus in de woestijn'. Hier wordt niet bij verteld.

  • Waarom zijn de beelden genummerd?
  • Waarom zouden er precies 40 beelden zijn?

... de woestijn in de Bijbel een plaats is waar men kan nadenken over wat belangrijk is in het leven en waar men zich kan voorbereiden op een nieuwe taak? Het is een plaats waar God spreekt tot het hart van mensen. Daarnaast is het ook een plaats waar men getest wordt op de sterkte van zijn of haar geloof in God. Zo trok het joodse volk veertig jaren door de woestijn vooraleer ze het Beloofde Land bereikten. Zoals God zijn volk door de woestijn leidde, zo leidt Gods Geest zijn zoon in de woestijn. Zowel het joodse volk al Jezus worden er op de proef gesteld. 

... als men in de Bijbel 'veertig' schrijft dit niet wil zeggen: precies veertig, maar wel 'heel veel'? Het is de tijd die nodig is om zich te bezinnen en zich voor te bereiden op iets belangrijks. 

Ruimte voor stilte

Jezus ging naar de woestijn om stilte te voelen en om na te denken.
Dat deed Hij wel vaker.
Er waren veel mensen die bij Hem wilden zijn en Hem volgden om Zijn verhalen te horen of te zien welke bijzondere dingen Hij deed.
Maar soms wou Hij even alleen zijn, dan trok Jezus in Zijn eentje naar de woestijn.
Een plek van rust.
Dat deed Hem nadenken: over wie Hij was, Zijn keuzes, Zijn gevoelens, wat Hij belangrijk vond.

Ook jullie mogen even tot rust komen. 

Opdracht:

  • Zit in een kring
  • Luister naar het geluid van lichte regen.
  • Zit met je handen in je schoot en met de ogen dicht. Luister naar de regen.
  • Je mag volgende zinnen aanvullen.

           In stilte denk ik aan ...

           De stilte maakt me ...

Een elfje maken

Ga in groepjes van 2 aan de slag en maak een elfje rond de stilte.

Een elfje of elf is een gedicht van 11 woorden, verdeeld over 5 regels. De eerste regel heeft 1 woord, de tweede regel heeft 2 woorden enz. De vijfde regel heeft weer 1 woord en bevat meestal een samenvatting van het geheel. 

Ruimte voor soberheid

De woestijn is een rustige plek, maar ook best gevaarlijk.
Er is niets: geen eten, geen drinken.
Er is weinig. Maar dat weinige geeft Jezus net meer rust en tijd om na te denken.
Hij wordt niet afgeleid door vele spullen, andere dingen.
Hij moet niet bezig zijn met van alles en nog wat.
Minder geeft soms mogelijkheden tot meer.

Veertigdagentijd, tijd om los te laten en zo te zoeken naar datgene wat echt belangrijk is in het leven.

Hoe kunnen wij verminderen?

Minder uitstoot is meer ruimte voor ... (milieu),

Minder afval is meer ruimte voor ...

Minder met de auto rijden is meer ruimte voor ...

Minder lawaai is meer ruimte voor ...

Minder rommel is meer ruimte voor ...

Minder roddelen is meer ruimte voor ...

Minder pesten is meer ruimte voor ...

Minder huiswerk is meer ruimte voor... 😉

Minder corona is  meer ruimte voor...

Minder ruimte voor ... is meer ruimte voor vriendschap

Minder ruimte voor ... is meer ruimte voor tijd

Minder ruimte voor ... is meer ruimte voor dankbaarheid

Minder ruimte voor ... is meer ruimte voor ...

Ruimte om te delen

Filmpje rond delen: Juf Roosje en juf Zeynep

  • Delen, hoe doe je dat? 
  • Wat doet delen met je?

Versje rond delen (met gebaren)

Delen is vreugde zaaien.

(kinderen maken 3x een zaaibeweging)

Delen doet groeien.

(kinderen steken de armen in de lucht)

Delen doet opstaan

(kinderen staan recht)

en delen geeft leven!

(kinderen geven elkaar een hand - of elleboog, vuistje, knipoog of voettwist aan beide kanten)

  • We spreken wel af wat we doen, zodat iedereen hetzelfde doet.

Ruimte voor samen (solidariteit)

Jezus wilde eraan beginnen. Hij wilde alle mensen vertellen over het Rijk van God. De wereld moest goed en mooi worden voor iedereen. Hij zou er gewoon mee beginnen, en wie weet gingen er steeds meer mensen meedoen.

Solidariteit. We gaan er samen voor! (luid zeggen, oproepen tot …)

Zo hebben wij ook voorbeelden nodig die ons op weg zetten om te werken aan het Rijk van God.

We hebben voorvechters nodig, baanbrekende change makers, maar net zo goed helers en zorgende verbinders. Of je je nu verwant voelt met grote maatschappelijke thema's als kinderrechten, black lives matter of het klimaat, of je hart uitgaat naar een kleinere of onbekendere beweging: iedereen kan een steentje bijdragen om de wereld mooier, schoner, veiliger te maken. Het belangrijkste is dat je een vorm vindt die bij jou past en die je lang kunt volhouden. 

Lied: Wat zullen we delen

  • Op de melodie van 'Wat zullen we drinken', Bots

Wat zullen we delen,

Veertig dagen lang

Wat zullen we delen

met elkaar. (2X)

Er is genoeg voor iedereen

Dus delen we samen

minder wordt nu meer

dus leven we samen 

niet alleen. (2X)

Les 3: Broederlijk Delen

Wivine en haar familie

Het portret van Wivine

Enkele vragen over de inhoud van het verhaal van Wivine:

  • Wat raakt jou? Wat valt op?
  • Wat vind je goed?
  • Wat vinden Isis en haar gezin belangrijk in het leven?

Wat/wie is Broederlijk Delen?

  • In onderstaand filmpje wordt er in 80 seconden uitgelegd wat zij willen bereiken in de wereld.
  • Ook zie je een reclamefilmpje over de campagne van 2024
  • PPT - Campagne Broederlijk Delen op kindermaat 2024

Lied: Samen is veel leuker

De handen in elkaar slaan voor een betere toekomst

  • In deze 40 dagentijd, willen wij de handen in elkaar slaan. Onze handen die we zo nodig hebben om ons te wassen, te eten, aan te kleden, te fietsen, een deur te openen of sluiten, onze schooltas te nemen ...
  • In deze 40 dagentijd, willen we veel handen samen brengen. Als we de handen in elkaar slaan, kunnen we grootse dingen bereiken: voor onszelf, voor mensen die verder weg wonen en voor de planeet.
  • Wat kunnen we met onze handen allemaal doen om te zorgen voor mensen dichtbij?
  • Hoe kunnen we samen zorgen dat mensen verder weg ook een goed leven hebben?
  • Alleen kunnen we misschien niet veel, maar samen wel. Samen delen we tot iedereen genoeg heeft.

Ritueel

Doen jullie mee?
Ga met de leerlingen in een cirkel staan en laat de leerlingen je gewoon nazeggen:
  • Lkr: Ik deel ( steek je rechterhand uit naar je buur, met de handpalm naar onder)
  • Allen: Ik deel
  • Lkr: Jij deelt (steek je linkerhand uit naar je buur, met de handpalm naar boven)
  • Allen: Jij deelt
  • Lkr: Wij delen samen (neem elkaars hand vast)
  • Allen: Wij delen samen
  • Lkr: dezelfde droom (zet één stap naar rechts)
  • A: dezelfde droom
  • Lkr: een mooie wereld (zet nog een stap naar rechts)
  • A: een mooie wereld
  • Lkr: voor elke mens (zet een 3de stap naar rechts)
  • A: voor elke mens
  • Lkr: Samen , plezant, sterk! (zet bij elke woord een stapje naar voor en hef de handen van de gevormde kring omhoog.)
  • Allen: Samen, plezant, sterk!
  • Lkr: Blijf eventjes staan, 

We zegenen elkaar

Maken we het eventjes stil, aan de buitenkant, alles rondom ons en ook aan de binnenkant, in ons hart.

God,

Dank u voor al het mooie dat wij juist gehoord hebben,

Dank u voor elkaar hier in deze cirkel

Dank u voor kinderen zoals Wivine en Héritier

en alle kinderen die meewerken

aan een goed leven voor iedereen

Zegen ons, spreek goed over ons allemaal

bescherm ons tegen zwarte gedachten

help ons om hoopvolle delers te worden.

  • Met een gebaar: kruisje op het voorhoofd, of een zacht schouderklopje of .... zegen je jouw      buurman/vrouw. 

Les 2: Jezus in de woestijn

Bijbelverhaal: Jezus in de woestijn (Mt. 1, 1-11)

Veertigdagentijd, zo noemen we de periode op weg naar Pasen, het feest van nieuw leven, het feest van terug opstaan. Het is de tijd om te vasten, om eens stil te staan bij jezelf en waar je mee bezig bent. Veertig dagen de tijd om te ontsnappen aan de drukte van alledag.

Weten jullie eigenlijk waar die veertig dagen vandaan komen?

Wel, Jezus was veertig dagen in de woestijn om te vasten en op de proef gesteld te worden.

Vragen voor de lln

  • Ik vraag mij af, wat is goed leven? Wat denken jullie?
  • Ik vraag mij af, wat is zinvol leven voor de natuur?
  • Ik vraag mij af, wat is zinvol leven voor alle mensen?
  • Ik vraag mij af, wat vind jij het aller, allerbelangrijkste in het leven?
  • Ik vraag mij af, wat kan jij doen om het verschil te maken?

Jezus roept op om te leven naar Gods droom (Mt. 5, 1-12)

Filmpje bekijken tot 3'26"

Nadat Jezus zelf 40 dagen in de woestijn nagedacht had wat Hij nu te doen had in zijn leven, wat God voor Hem droomde, wilde Hij het aan iedereen vertellen wat Hij in de woestijn ontdekt had. Luister maar:

Vragen voor de lln:

  • Ik vraag mij af, wat is gelukkig zijn voor jou?
  • Ik vraag mij af, wat vind jij het aller-, allerbelangrijkste in het leven?
  • Ik vraag mij af, wat kan jij doen om het verschil te maken?
  • Ik vraag mij af, wat is 'samen' voor jou? 

LES 1: De vasten, een zinvolle tijd

Filmpje - De vraag van Tobia: wat is vasten en wat moet ik dan doen?

Op de eerste zondag van de veertigdagentijd stelt Tobia zich de vraag wat is vasten? Maar ook wat moet ik doen tijdens de vasten? Sabine geeft Tobia een antwoord. Een leuk informatief filmpje voor de jongens en meisjes van het 1ste en 2de leerjaar! 

Filmpje - Veertigdagentijd, wat is dat?

Op Aswoensdag start de veertigdagentijd. Dit is een periode waarin christenen tijd maken om zich voor te bereiden op Pasen. Om deze zes weken bewust te beleven, proberen vele christenen een aantal zaken te minderen om zo ruimte te maken voor wat écht belangrijk is. Dit jaar willen we graag nog een stapje verder gaan. Ik daag jou uit om tijdens deze veertigdagentijd méér te doen! Challenge accepted? 

Filmpje - Aswoensdag

Luc Van Hilst, pastoor in Scherpenheuvel, bereidt de as voor de viering van Aswoensdag en legt de betekenis uit. 

Filmpje - Vrt Nieuws: Wat weet u over Aswoensdag?

Aswoensdag is de start van de Vasten, maar wat betekent dat precies?

Filmpje - Karrewiet: Dit is de geschiedenis achter Carnaval

Carnaval wordt al eeuwen gevierd, maar waar komt dat feest nu vandaan?

Wat willen wij? (idee Karin Mensch)

1. Wat willen wij minder?

foto - Karin Mensch
foto - Karin Mensch
  • Wat willen wij echt voor onszelf en voor elkaar?
  • Wat houdt ons tegen om te kunnen zijn wie we echt willen zijn voor onszelf en voor anderen?
  • Wat willen we minder?
  • Wat willen we weg?

We schrijven dit op een briefje en maken er een vuurtje mee. WEG ERMEE!

2. Wat willen wij meer?

Dat schrijven we op een paars briefje en we maken er een slinger van. MEER van dat!

foto - Karin Mensch
foto - Karin Mensch

Als we dit proberen te doen dan wordt voor ons allemaal het leven hier een feest! 

Knutselen - Iedere dag een werkpunt (idee Meester Ronald)

Met deze doe-kalender kan je iedere dag van de Veertigdagentijd 1 kaartje nemen. Dat is jouw opdracht voor die dag. Het kaartje stop je niet terug maar leg je bijvoorbeeld bij een kruisje of stop je in een potje. Op die manier kan je iedere dag iets anders doen.

De 40-dagentijd op muziek: luister mee naar het lied van de dag (Vasten 2021)

Van Aswoensdag tot Pasen: Kerknet geeft de 40-dagentijd een muzikale invulling gebaseerd op een bijzondere verjaardag of liturgische tekst. Volg mee!

Klik op bijhorende foto en je komt op de juiste pagina!


Liedjes bij het thema

Samen zingen, versterkt de verbinding met elkaar. Dus zing uit volle borst!
  • Samen op weg naar Pasen
  • Shake, Shake, Shake
  • Samen is veel leuker
  • Ga je mee?
  • Dans met Jezus
  • Delen doet goed - Campagnelied bij het project van Broederlijk Delen 2020, 2021 en 2022
  • Iedereen mee - Campagnelied bij het project van Broederlijk Delen 2019
  • Tot iedereen mee is! - Campagnelied bij het project van Broederlijk Delen 2024